FIZIKA ZA OSNOVNU ŠKOLU
1. Brod brzinom 5 𝑚/𝑠 prelazi 2,1𝑘𝑚.
a) Za koje vreme brod prelazi ovo rastojanje ako se kreće nizovdmo, brzina reke 2 𝑚/𝑠 ?
b) Za koje vreme brod prelazi ovo rastojanje ako se kreće uzvodno, brzina reke 2 𝑚/𝑠 ?
c) Za koje vreme brod pređe ovo rastojanje ako se kreće po jezeru?
2. Avion putuje iz jednog grada u drugi. Gradovi su udaljeni 700km. Ako je brzina aviona 300 𝑘𝑚/ℎ , a brzina vetra 50 𝑘𝑚/ℎ , odredi kolika je razlika u vremenu kada avion putuje niz vetar i uz vetar.
3. Dečak juri svog psa na pravolinijskoj stazi. Brzina dečaka je 1,3 𝑚/𝑠 , a psa je 0,5 𝑚/𝑠 . Ako je rastojanje izneđu dečaka i psa 100m odredi vreme kada će dečak stići psa. Koliki put će za to vreme preći dečak, a koliki pas?
4. Dva tela počinju istovremeno da se kreću duž istog pravca iz iste početne pozicije. Intenzitet brzine prvog tela iznosi v1=1m/s, dok intenzitet brzine drugog tela iznosi v2=3m/s. Posle koliko vremena će rastojanje između tela iznositi S=20m.
Zadaci – Relativna brzina
To je koncept koji se koristi za opisivanje brzine jednog objekta u odnosu na drugi objekat ili referentni okvir. Ova ideja je ključna u fizici i drugim naučnim disciplinama jer nam omogućava da razumemo kretanje objekata i međusobne odnose u prostoru.
Kada posmatramo kretanje objekata, važno je imati na umu da brzina nije apsolutna. Umesto toga, brzina se uvek odnosi na neki referentni okvir ili drugi objekat. Relativna brzina nam daje informaciju o promeni položaja objekta u odnosu na referentni okvir ili drugi objekat.
Jedan od najjednostavnijih primera relativne brzine je situacija kada se dva objekta kreću u istom smeru. Ako su brzine ta dva objekta v1 i v2, tada je njihova relativna brzina jednaka razlici između njihovih brzina: relativna brzina = v1 – v2. Na primer, ako prvi objekat putuje brzinom od 30 km/h, a drugi objekat putuje brzinom od 20 km/h u istom smeru, njihova relativna brzina će biti 10 km/h (30 km/h – 20 km/h).
U slučaju kada se objekti kreću u suprotnim smerovima, relativna brzina se računa kao zbir njihovih brzina: relativna brzina = v1 + v2. Na primer, ako prvi objekat putuje brzinom od 40 km/h, a drugi objekat putuje brzinom od 30 km/h u suprotnim smerovima, njihova relativna brzina će biti 70 km/h (40 km/h + 30 km/h).
Kretanje brodova po reci je interesantno jer se uključuju dve komponente brzine: brzina broda u odnosu na samu vodu reke (takođe poznata kao brzina broda kroz vodu) i brzina vode reke. Relativna brzina (RB) broda se tada dobija kombinovanjem ove dve brzine.
Kada brod kreće nizvodno (u istom smeru kao i brzina vode), relativna brzina će biti zbir brzine broda kroz vodu i brzine vode reke. Na primer, ako brzina broda kroz vodu iznosi 10 km/h, a brzina vode reke je 5 km/h, RB broda će biti 15 km/h.
Kada brod kreće uzvodno (suprotno od brzine vode), relativna brzina će biti razlika između brzine broda kroz vodu i brzine vode reke. Na primer, ako brzina broda kroz vodu iznosi 10 km/h, a brzina vode reke je 5 km/h, RB broda će biti 5 km/h.
Ključna je za razumevanje mnogih fenomena u fizici, kao što su sudari, interakcije između tela, međuplanetarno kretanje i mnogi drugi. Njeno razumevanje omogućava nam da pravilno analiziramo i predvidimo kretanje objekata i interakcije između njih.
Ukratko, to je koncept koji nam omogućava da merimo brzinu jednog objekta u odnosu na referentni okvir ili drugi objekat. Ona nam omogućava da razumemo promene položaja i kretanje objekata u prostoru. Kada se objekti kreću u istom smeru, relativna brzina se dobija oduzimanjem brzine jednog objekta od brzine drugog objekta. U suprotnom smeru, relativna brzina se dobija sabiranjem brzina objekata.
Od suštinskog značaja u mnogim područjima, uključujući aerodinamiku, astronautiku, navigaciju, optiku i mnoge druge. Na primer, pri planiranju leta svemirskog broda, važno je uzeti u obzir relativnu brzinu u odnosu na ciljnu tačku kako bi se izbegli sudari ili optimalno iskoristila gravitacija za ubrzanje. Takođe, u optičkim sistemima, relativna brzina između izvora svetlosti i posmatrača može uticati na percepciju boje ili frekvencije svetlosti.